DREWNIANY KSIĄŻĘ / CUDOWNY MANDARYN

DREWNIANY KSIĄŻĘ (węgierski tytuł: A fából faragott királyfi)
Balet fantastyczny w 1 akcie.
libretto – Béla Balázs
muzyka – Béla Bartók
Prapremiera światowa 12.05.1917 Királyi Operaház

Balet „Drewniany Książę” to wysnuta z węgierskich baśni ludowych treść oraz prosty ludowy morał, głoszący zwycięstwo szczerego uczucia nad samolubstwem i próżnością. To baśń, opowiadająca o Księżniczce, która odrzuca miłość Księcia. Książę, chcąc zdobyć jej serce, wykazuje się męstwem, przezwycięża przeszkody, wyrastające przed nim w drodze do niej. Przeszkody to: gęsty las, rwący potok. Walcząc z żywiołem wody, Książę ukazuje niezainteresowanej jego poświęceniem Księżniczce koronę na kiju. Wróżka wyczarowuje z kija postać ludzką w koronie, w której zakochuje się Księżniczka. Panna odkrywając, że żywi uczucia nie do osoby, ale do drewnianej kukły, popada w rozpacz i szuka prawdziwego Księcia, który otoczyłby ją opieką i wziął w ramiona podczas burzy, wywołanej przez Wróżkę. Refleksja Panny ma być dowodem, iż zrozumiała swój błąd i pragnie prawdziwej, a nie złudnej miłości.

„Drewniany Książę” w choreografii Elżbiety Pańtak wynika z autorskiego pomysłu ruchowego na współczesny balet modern-jazzowy z zapisaną w libretcie listą głównych postaci: Księcia, Księżniczki i Wróżki. Akcja jednakże rozgrywa się w czasach dzisiejszych. Książę to telewizyjny celebryta, Księżniczka jest zwykłą dziewczyną, pracującą w kwiaciarni. Wróżka to matka, która jest właścicielką kwiaciarni. Drewnianego Księcia symbolizuje drzewko bonsai, które jest urzeczywistnieniem wyobrażonej miłości. Dramaturgię z freudowskim kontekstem naszkicował Michał Znaniecki, konstruując psychologiczne studium dorastania i konflikt między matką i zakochaną córką. We współczesnej wersji tego spektaklu śledzimy proces odkrywania silnych emocji, jakie kierują naszym życiem, dążenia do realizacji pragnień oraz faktów jakie te emocje tworzą w relacjach międzyludzkich.

choreografia, kostiumy – Elżbieta Pańtak
libretto – Béla Balázs
muzyka – Béla Bartók
dramaturgia – Michał Znaniecki
scenografia – Luigi Scoglio
reżyseria światła, projekcje – Bogumił Palewicz
film – Maria Łozińska

OBSADA PREMIEROWA

Książę (Celebryta) – Tomasz Słomka
Księżniczka (Córka) – Arkadia Ślósarska
Wróżka (Matka) – Joanna Polowczyk
Kukła Księcia – drzewko bonsai
Przyjaciółki Księcia – Anna Szczotka, Małgorzata Ziółkowska, Marta Starostecka
Ochroniarze – Kacper Czyż, Daniel Pustelnik, Krzysztof Dziarmaga
Kelnerki – Anna Jamioł, Pamela Paprota, Anna Piotrowska, Izabela Zawadzka
Sprzątaczki – Alicja Horwath-Maksymow, Izabela Zawadzka, Sandra Zybała, Małgorzata Boruń
Dziecko – Mikołaj Masternak
Goście restauracji – Alicja Horwath-Maksymow, Marta Starostecka, Marta Rolska, Katarzyna Lipiec, Małgorzata Kowalska,Małgorzata Boruń, Anna Szczotka, Sandra Zybała,Dawid Pieróg, Mateusz Wróblewski, Aleksander Staniszewski, Szymon Pacholec
Tłum – Alicja Horwath-Maksymow, Małgorzata Ziółkowska, Anna Jamioł, Pamela Paprota, Izabela Zawadzka, Anna Piotrowska, Marta Starostecka, Marta Rolska, Katarzyna Lipiec, Małgorzata Kowalska, Małgorzata Boruń, Anna Szczotka, Sandra Zybała, Kacper Czyż, Dawid Pieróg, Mateusz Wróblewski, Aleksander Staniszewski, Szymon Pacholec

REALIZATORZY

pracowania krawiecka – Jolanta Dudek, Małgorzata Sasak, Henryka Stokowiec|
wykonanie konstrukcyjne scenografii – Spewex Mielec Marcin Mateja
kierownik techniczny –  Piotr Sarnecki
wykonanie elementów artystycznych scenografii – Maciej Miernik, pracownia techniczna KTT (Adam Bakalarz, Paweł Lato, Paweł Mańkowski, Piotr Sarnecki)
obsługa techniczna sceny – Adam Bakalarz, Paweł Kita, Paweł Mańkowski, Grzegorz Matuszczyk, Jarosław Soczomski
realizacja dźwięku – Piotr Kowalski
realizacja światła – Mirosław Sobczyk
realizacja projekcji – Jakub Frączek
inspicjent – Paweł Lato

CUDOWNY MANDARYN (węgierski tytuł: A Csodálatos Mandarin)
Balet-pantomima w 1 akcie.
libretto – Menyhért Lengyel
muzyka – Béla Bartók
Prapremiera światowa 28.11.1926 (Kolonia, Niemcy).
Data powstania utworu muzycznego 1917/18.

Libretto za Ireną Turską, Przewodnik baletowy: „Scena przedstawia ciemny zaułek w wielkim mieście i fragment wnętrza opuszczonego atelier, gdzie gnieździ się szajka złoczyń­ców. Złoczyńcy wysyłają Dziewczynę na ulicę, by zwabiała mężczyzn. Pierwszym, którego Dziewczyna sprowadza, jest Stary Mieszczanin. Złoczyńcy obrabowują go i mordują, a zwłoki wrzucają do otworu w podłodze. Następną ofiarą jest młody Student, którego ubóstwo ratuje od śmierci: widząc jego puste kieszenie, złoczyńcy wypędzają go. Wreszcie Dziewczyna zwabia egzotycznego cudzoziemca w bogatym chińskim stroju. Złoczyńcy ukrywają się, a Dziewczyna kusi tańcem obojętnego Mandaryna. Nagle w mężczyźnie budzi się gwałtowne pożąda­nie; chce zdobyć Dziewczynę, przerażoną tym wybuchem na­miętności. Gdy ucieka ona od Mandaryna, wychodzą z ukrycia złoczyńcy. Usiłują zabić dziwnego gościa, zadają mu ciosy nożem, duszą, wieszają, wrzucają pod podłogę, lecz za każdym razem ów dziwny człowiek podnosi się i gnany nieprzytomnym pożądaniem, dąży ku Dziewczynie. W niej zaś budzi się litość i wzruszenie. Gdy wreszcie Mandaryn ją zdobywa, los jego wypełnia się – umiera w ramionach Dziewczyny. Użyta w tytule nazwa dostojnika chińskiego nie posiada realnego odpowiednika w treści baletu. Ponieważ jednak wiąże się z nią pojęcie władzy, głębokiej wiedzy i siły duchowej, zastosowano ją symbolicznie jako określenie cech głównej postaci, istoty niemal nadludzkiej i tak długo nieśmiertelnej, dopóki nie ulegnie namiętności. Akcja baletu rozgrywa się w nieokreślonym miej­scu i czasie, lecz osadzenie jej w środowisku wielkomiejskich mętów społecznych wiąże ów balet z każdą epoką. Wystawiony po raz pierwszy 28.11.1926 w Kolonii, w chor. H. Strohbacha, „Cudowny Mandaryn” zdjęty został po premierze na skutek protestów, jakie budziło jego drastyczne libretto. Muzyka była jednak nadal wykonywana w formie suity na estradach całego świata. Pełna niezwykłego napięcia dramatycznego, ostrych spięć dynamicznych i kontrastów, pulsująca rytmem i drapie­żną pasją muzyka Bartóka czyni z tego baletu jeden z najbardziej emocjonalnych, ekspresyjnych utworów scenicznych. W reali­zacji budapeszteńskiej choreograf stosował się ściśle do udzie­lanych mu osobiście wskazówek kompozytora, toteż inscenizacja ta uważana jest za najbliższą intencjom Bartóka.”

Wersja „Cudownego Mandaryna” zrealizowana dla Kieleckiego Teatru Tańca przez Grzegorza Pańtaka zawiera założenia oryginalnego libretta. Forma ruchowa kompozycji choreograficznej wynika ze sposobu widzenia poszczególnych postaci baletu przez choreografa i chęci utrzymania napięcia emocjonalnego tego dramatycznego baletu. Współczesny język tańca daje dziś możliwość kompilacji różnych stylistyk tanecznych, dzięki czemu zarówno choreograf jak i wykonujący role artyści tańca mogą nadawać indywidualny rys kreowanym postaciom.

choreografia, kostiumy – Grzegorz Pańtak
libretto – Menyhért Lengyel
muzyka – Béla Bartók
scenografia – Luigi Scoglio
reżyseria światła, projekcje – Bogumił Palewicz
film – Maria Łozińska

OBSADA PREMIEROWA

Dziewczyna – Małgorzata Kowalska
Mandaryn – Mateusz Wróblewski
Bandyci – Daniel Pustelnik, Kacper Czyż, Aleksander Staniszewski
Mieszczanin – Tomasz Słomka
Student – Dawid Pieróg
Prostytutki – Alicja Horwath-Maksymow, Izabela Zawadzka, Małgorzata Ziółkowska
Balet – Anna Jamioł, Pamela Paprota, Anna Piotrowska, Anna Szczotka, Marta Starostecka, Marta Rolska

REALIZATORZY

pracowania krawiecka – Jolanta Dudek, Małgorzata Sasak, Henryka Stokowiec|
wykonanie konstrukcyjne scenografii – Spewex Mielec Marcin Mateja
kierownik techniczny –  Piotr Sarnecki
wykonanie elementów artystycznych scenografii – Maciej Miernik, pracownia techniczna KTT (Adam Bakalarz, Paweł Lato, Paweł Mańkowski, Piotr Sarnecki)
obsługa techniczna sceny – Adam Bakalarz, Paweł Kita, Paweł Mańkowski, Grzegorz Matuszczyk, Jarosław Soczomski
realizacja dźwięku – Piotr Kowalski
realizacja światła – Mirosław Sobczyk
realizacja projekcji – Jakub Frączek
inspicjent – Paweł Lato

program do pobrania I
program do pobrania II
program do pobrania III
program do pobrania IV
program do pobrania V
program do pobrania VI
program do pobrania VII
program do pobrania VIII

Galeria